Giới thiệu về Hệ thống Xử lý Hiếu khí

Hệ thống xử lý hiếu khí là một trong những công nghệ tiên tiến nhất trong lĩnh vực xử lý nước thải, giúp loại bỏ các chất hữu cơ và giảm thiểu ô nhiễm môi trường. Với vai trò thiết yếu trong việc bảo vệ tài nguyên nước và cải thiện chất lượng nước thải, hệ thống này sử dụng vi khuẩn để phân hủy chất hữu cơ trong môi trường giàu oxy. Để đảm bảo hệ thống hoạt động hiệu quả, việc khởi động và kiểm tra hệ thống cần được thực hiện một cách cẩn thận, nhằm phát hiện sớm các sự cố và tối ưu hóa quy trình xử lý.
 

Khởi động Kỹ thuật

1. Kiểm tra Hệ thống Điện

Trước khi khởi động hệ thống, việc kiểm tra điện là bước đầu tiên và rất quan trọng. Hệ thống điện cần đảm bảo hoạt động ổn định để cung cấp năng lượng cho toàn bộ các thiết bị xử lý. Cần thực hiện các bước sau:

• Kiểm tra các thiết bị điện: Đảm bảo rằng tất cả các thiết bị như máy bơm, máy thổi khí, và hệ thống điều khiển hoạt động bình thường. Sử dụng đồng hồ đo điện để kiểm tra điện áp và dòng điện tại các điểm quan trọng.
• Kiểm tra dây cáp và kết nối: Kiểm tra xem có dấu hiệu hư hỏng hay lỏng lẻo nào trong hệ thống dây cáp hay không.
• Đảm bảo nguồn điện ổn định: Kiểm tra nguồn điện cung cấp cho hệ thống, đảm bảo không có sự cố nào xảy ra.

2. Kiểm tra Hóa chất và Mực nước

Sau khi kiểm tra hệ thống điện, bước tiếp theo là kiểm tra hóa chất và mực nước trong các bể xử lý:

• Hóa chất cần cung cấp: Đảm bảo rằng các hóa chất như các chất trợ lắng, hóa chất điều chỉnh pH, và các chất dinh dưỡng cần thiết cho vi sinh vật đã sẵn sàng.
• Mực nước trong bể: Kiểm tra mực nước trong các bể xử lý, đảm bảo rằng nó đạt mức yêu cầu để quá trình xử lý diễn ra hiệu quả.

3. Kiểm tra Kỹ thuật Toàn bộ Hệ thống

Trước khi tiến hành khởi động, cần kiểm tra toàn bộ hệ thống để đảm bảo rằng các thiết bị và quy trình vận hành đều hoạt động đúng cách:

• Vận hành thử: Chạy thử các máy bơm, sục khí và van để đảm bảo tất cả đều hoạt động bình thường.
• Kiểm tra chương trình điều khiển: Đảm bảo rằng tất cả các thông số điều khiển được lập trình chính xác và các cảm biến đang hoạt động.
• Thử nghiệm bằng nước sạch: Thực hiện thử nghiệm hệ thống với nước sạch trước khi đưa vào xử lý nước thải thực tế để đảm bảo không có sự cố nào xảy ra.

Các Thông số Kiểm tra trong Quá trình Vận hành

Lưu lượng

Lưu lượng của nước thải vào hệ thống là yếu tố quyết định khả năng chịu tải và hiệu quả xử lý. Để đảm bảo hệ thống hoạt động ổn định:

• Theo dõi lưu lượng: Sử dụng đồng hồ lưu lượng để theo dõi lưu lượng nước vào công trình xử lý.
• Đảm bảo lưu lượng ổn định: Lưu lượng cần được duy trì ổn định trước khi vào bể sinh học để đảm bảo khả năng xử lý tối ưu.

Tỉ số F/M

Tỉ số F/M (Food to Microorganism ratio) là một chỉ số quan trọng trong hệ thống xử lý hiếu khí:

• Tỉ số thích hợp: Tỉ số F/M thường ở mức 0,2 – 0,6. Nếu tỉ số này thấp, có thể do vi khuẩn có cấu trúc đặc biệt không phù hợp với môi trường xử lý, trong khi nếu quá cao sẽ dẫn đến tình trạng pH giảm, bùn nổi và lắng kém.
• Điều chỉnh tỉ số: Cần điều chỉnh chế độ cung cấp chất hữu cơ và vi sinh vật để giữ tỉ số này trong mức phù hợp.

pH

Chỉ số pH là yếu tố quan trọng trong quá trình xử lý hiếu khí:

• pH thích hợp: Giá trị pH cần giữ trong khoảng 6,5 – 8,5. Một pH cao có thể cho thấy quá trình chuyển hóa Nitrogen thành N-NH3 diễn ra tốt, trong khi pH thấp có thể ảnh hưởng đến khả năng nitrat hóa của hệ thống.
• Kiểm soát pH: Nếu pH không đạt yêu cầu, cần điều chỉnh bằng cách bổ sung hóa chất điều chỉnh pH từ nguồn bên ngoài.

Chất dinh dưỡng

Việc đảm bảo đủ chất dinh dưỡng cho vi sinh vật là rất cần thiết:

• Tỷ lệ BOD

: Cần duy trì tỷ lệ BOD

là 100:5:1. Nếu thiếu dinh dưỡng, cần bổ sung từ nguồn bên ngoài để đảm bảo vi sinh vật có đủ chất để phát triển.

• Theo dõi chất dinh dưỡng: Thực hiện kiểm tra định kỳ để đánh giá tình trạng dinh dưỡng trong hệ thống.

Chất độc

Kiểm soát các chất độc hại trong nước thải là rất quan trọng:

• Các chất độc cần kiểm soát: Kim loại nặng, dầu mỡ, hàm lượng Cl, sulfate, và N-NH3 cao có thể ảnh hưởng đến hiệu quả xử lý.
• Phân tích nước thải: Thực hiện phân tích mẫu nước thải định kỳ để xác định nồng độ của các chất độc hại và điều chỉnh quy trình xử lý kịp thời.

Kiểm soát Quá trình Xử lý

Tải lượng Hữu cơ

Tải lượng hữu cơ trong nước thải ảnh hưởng lớn đến quá trình xử lý:

• Tải lượng cao: Khi tải lượng hữu cơ cao, DO (Oxy hòa tan) sẽ giảm, gây ra hiện tượng bùn sáng nâu và lắng kém.
• Tải lượng thấp: Tải lượng hữu cơ thấp dẫn đến DO cao, bùn lắng nhanh nhưng có thể làm giảm hiệu quả xử lý.

Oxy Hòa Tan

Oxy hòa tan là yếu tố thiết yếu trong hệ thống hiếu khí:

• DO thích hợp: Mức DO thích hợp cho quá trình xử lý là 1-2 mgO2/l. Cần theo dõi thường xuyên để đảm bảo mức DO ổn định.
• Cung cấp oxy: Nếu DO giảm, cần điều chỉnh lượng oxy được cung cấp vào bể bằng cách tăng cường hoạt động của máy thổi khí.

BOD và COD

BOD (Biochemical Oxygen Demand) và COD (Chemical Oxygen Demand) là hai chỉ số quan trọng trong quá trình xử lý nước thải:

• Kiểm tra thường xuyên: Thực hiện kiểm tra định kỳ các chỉ số BOD và COD để đảm bảo không xảy ra hiện tượng thiếu tải hoặc quá tải.
• Điều chỉnh quá trình: Nếu BOD và COD không đạt yêu cầu, cần điều chỉnh lượng chất hữu cơ đưa vào hệ thống.

Kết luận

Việc khởi động và kiểm tra hệ thống xử lý hiếu khí là bước đầu tiên và quan trọng để đảm bảo hiệu quả trong việc xử lý nước thải. Các thông số cần được theo dõi thường xuyên để điều chỉnh kịp thời, nhằm duy trì hoạt động ổn định của hệ thống. Sự chuẩn bị kỹ lưỡng và kiểm tra định kỳ không chỉ giúp nâng cao hiệu quả xử lý mà còn bảo vệ môi trường và tài nguyên nước, góp phần vào sự phát triển bền vững của cộng đồng.

Tài liệu tham khảo

1. Quy trình xử lý nước thải hiếu khí - Cục Bảo vệ Môi trường Việt Nam.
2. Hướng dẫn kỹ thuật về hệ thống xử lý nước thải - Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển Môi trường.
3. Sổ tay kỹ thuật xử lý nước thải - Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).